Městská knihovna a informační centrum Hradec nad Moravicí
wyszukiwanie poszerzone

Historia

Historia Hradca nad Moravicí

Hradec w dawnych czasach

Ślady pierwszego osiedlenia na wysokim i stromym ostrogu, związane z ludem kultury pucharów lejkowatych, pochodzą już z okresu 3000 do 2700 lat p.n.e. W okresie 800 do 600 lat p.n.e. znajdowała się tu obwarowana osada ludu kultury pól popielnicowych. W VIII wieku n.e. zamieszkiwali ten teren Słowianie, którzy dla obrony ważnego szlaku wznieśli w tym miejscu gród. Niektóre źródła historyczne przytaczają, że w Hradcu bądź jego bliskiej okolicy spotkali się w 965 r. posłowie weselni polskiego księcia Mieszka z Dąbrówką, córką czeskiego księcia Bolesława I. Pierwsza historyczna wzmianka o umocnionym grodzie z załogą wojskową czeskiego księcia pochodzi z 1060 roku, kiedy to pod jego murami zostało pokonane wojsko polskiego króla Bolesława II Śmiałego. Rozległy gród stopniowo przeistaczał się w romańsko-gotycki gród Przemyślidów, który w XIII wieku udzielił schronienia królowej Kunegundzie, wdowie po czeskim królu Przemyśle Otokarze II, i był świadkiem jej legendarnego romansu z Zawiszą z Falkensteinu. W podzamczu powstała osada kupiecka (pierwsza wzmianka pisemna pochodzi z 1078 r.), której miejskie prawa i miejski znak udzielił w 1481 r. książę Wiktoryn z Podiebradów. Od 1446 r. przedmieściem miejskim była wieś Podolí, leżąca u podnóża wzgórza. Swoje piętno odcisnęły na mieście również wojny husyckie. Husyci pod dowództwem Prokopa Gołego pojawili się tu w 1428 r., ale nie zaatakowali grodu. Syn wojewody opawskiego Wacław II doszedł z nimi do porozumienia, więc dywizje husyckiego wojska odmaszerowały dalej w głąb Śląska. W 1431 r. husyci ponownie oblegali Hradec, jednak nie został przez nich zdobyty.

Hradec w czasach nowożytnych

Czescy władcy od 1528 r. dawali Hradec pod zastaw różnym szlachcicom. W 1584 r. cesarz Rudolf II sprzedał tutejsze dobra ziemskie Kaszparowi Pruskowskiemu z Pruskowa, który rozpoczął gruntowną przebudowę grodu gotyckiego na wygodny zamek. W czasie, kiedy był właścicielem dóbr hradeckich, ustalił ich obszar. Po śmierci Kaszpara dobra odziedziczył jego brat Jan Krzysztof, który jako wierny katolik nie chciał dołączyć się do powstania stanów czeskich przeciw Habsburgom w latach 1618-1620 i został za to pozbawiony władzy oraz majątku. 

W czasie wojny trzydziestoletniej Hradec zdobywały na przemian wojska cesarskie i protestanckie. Podczas inwazji duńskiej bito tutaj fałszywe monety w latach 1626-1627.

Hradec mocno ucierpiał w trakcie wojny trzydziestoletniej a jego znaczenie zmalało; ponownie stał się wioską. Prawa miejskie odzyskał dopiero w 1702 r., w tym samym roku usamodzielniło się Podolí. Na początku XVIII wieku przebiegł w Hradcu krwawy proces czarownic.

W 1733 r. Erdman Pruskowski sprzedał dobra hradeckie Wolfgangowi Konradowi von Neffzern. Hradec w czasie panowania Neffzernów był świadkiem tzw. wojen śląskich między monarchią habsburską a Prusami. O znaczeniu hradeckiej linii obronnej świadczy między innymi wizyta cesarza Józefa II, któremu towarzyszył słynny austriacki generał Laudon.

Ród Lichnovskich z Voštic w Hradcu

Największy wpływ na historię zamku miał ród książąt Lichnovskich, którzy dobra hradeckie kupili w 1778 r. i przebywali tutaj jeszcze w pierwszych miesiącach 1945 r. Niszczący pożar w 1796 r. stał się bodźcem do gruntownej przebudowy zamku w stylu empirowym, w trakcie której zburzono cały system fortyfikacyjny a zamek otrzymał zupełnie nową postać, dziś nazywaną Białym Zamkiem. Dobra hradeckie były w posiadaniu ośmiu książąt i hrabiów z rodu Lichnovskich w sześciu generacjach. Każdy z nich był wybitnie wykształconą osobistością z nadzwyczajnymi zainteresowaniami, zdolnościami i znajomościami. Miało to wpływ na towarzysko-reprezentacyjną pozycję zamku hradeckiego oraz zakres i poziom jego zbiorów. Obok władców,dygnitarzy dworów europejskich, politycznych i towarzyskich osobistości, naukowców i historyków sztuki tutejszy zamek gościł również wiele osobistości świata kultury. Na początku XIX wieku przebywali tu geniusze muzyczni - Ludwig van Beethoven, Nicolo Paganini i Ferenc Liszt oraz malarz Josef Mánes. Ród Lichnovskich utrzymywał przyjacielskie stosunki z Wolfgangiem Amadeuszem Mozartem i naukowcem Aleksandrem von Humboldt. Na przełomie XIX  i XX wieku „Hradec muzyczny” został zastąpiony „Hradcem literackim”. Przebywała tu Cosima Wagner, żona Ryszarda Wagnera i córka Ferenca Liszta, zawitał tu autor dramatów i prozaik Gerhard Hauptmann, pisarz i autor librett Hugo von Hoffmannstahl, pacyfista, eseista, autor dramatów i krytyk literacki Karl Kraus. Ród Lichnovskich prowadził ożywioną korespondencję z Reinerem Maria Rilke, Markiem Twainem, Pablo Picasso i Oskarem Kokoschką. Pod koniec XIX wieku wzniesiono budowle nowogotyckie – tzw. Czerwony Zamek i Białą Wieżę.

W czasie panowania Lichnovskich Hradec przeżywał dobrobyt gospodarczy. Ród Lichnovskich zaprowadził hodowlę owiec, dzięki czemu pracę zyskało tylu sukienników, że w 1780 r. powstał tutaj cech sukienników. Na początku XX wieku zabudowano dworskie ogrody na północnym zboczu między Hradcem a gminą Podolí. Powstała w ten sposób osada nazywana Ziegenburg – Kozi Hradec, przez długi czas samodzielna.

Hradec w XIX i XX wieku                                                                                                      

XIX wiek przebiegał pod znakiem rozwoju przemysłowego. Na lewym brzegu rzeki wzniesiono przędzalnię, później przebudowaną na tartak, który działa do dziś. Tekstylną manufakturę między Podolem a Branką zastąpiła Branecka Huta Żelaza. W podzamczu działał browar książęcy, kilka młynów i dworski tartak. Kolejną fabrykę założył Carl Weisshuhn w niedalekich Žimrovicach – fabrykę papieru z ponad 3 km napędem wodnym. W 1905 r. po raz pierwszy przyjechał do Hradca pociąg.

Pod koniec XIX w. i na początku XX dochodziło do konfliktów między miejscowymi obywatelami czeskiej i niemieckiej narodowości. Niemcy byli w mniejszości, ale opanowali rady gminne Hradca i Podolí, mieli też w okolicy dobre gospodarcze zaplecze, w szkołach próbowano germanizować dzieci. Czesi zakładali różne stowarzyszenia, np. Stowarzyszenie Gospodarcze albo Macierz Opawską (dziś oddział Macierzy Śląskiej). Kulminacją napięć na tle narodowościowym były krwawe zamieszki, które wybuchły 22 lipca 1906 r. podczas ćwiczeń opawskich Sokołów w Podolu, w wyniku których ucierpiała ponad setka osób po obu stronach. Czesi w tym miejscu wznieśli i otwarli w sierpniu 1909 r. Dom Narodowy. Obecnie mieści się w nim biblioteka oraz kino. Hradec regularnie odwiedzał poeta Petr Bezruč i poświęcił mu swoje wiersze.

Hradec nie ominęła również II wojna światowa. Na początku 1945 r. przeszedł przez miasto „marsz śmierci” wynędzniałych sowieckich jeńców wojennych. Hradec został wyzwolony pod koniec kwietnia 1945 r. Po II wojnie światowej połączono Hradec i Podolí. Hradec przez jakiś czas był nazywany Hradcem koło Opawy. W 1968 r. wrócił do pierwotnej nazwy Hradec nad Moravicí a w 1971 r. ponownie uzyskał prawa miejskie. Sztandar został mu nadany przez Parlament RC w 1995 r.

 

Miasto

Kalendarz

Pon Wt Śr Czw Pt So Ndz
26 27 28 29 1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Obecna temperatura

29.3.2024 13:03

Current temperature:

17.2 °C

Humidity:

47.3 %

Dew point:

5.9 °C

Odwiedzający

Odwiedzający:

ONLINE:11
DZISIAJ:1059
TYDZIEŃ:3928
RAZEM:2255832