Městská knihovna a informační centrum Hradec nad Moravicí
wyszukiwanie poszerzone

Kanał doprowadzający wodę do fabryki papieru

Został zbudowany z inicjatywy Carla Weisshuhna, miejscowego przedsiębiorcy. Weisshuhn, który postanowił zbudować własną fabrykę papieru w Žimrovicach, musiał zapewnić dostatek tak energii elektrycznej, jak również niezbędnej dla fabryki wody. Odpowiednim źródłem wody okazała się rzeka Moravica. Już w 1889 r. wymierzał teren pod przyszły kanał wodny. 24.5.1890 r. otrzymał zgodę na rozpoczęcie budowy i natychmiast rozpoczął prace. 7 sierpnia 1890 r. pod Kozim Grzbietem przebito na kanale pierwszy tunel. Wczasie powodzi przed dokończeniem budowy tunel zalała fala powodziowa i zasypało go bagno i kamienie. Została również uszkodzona część budowli hydrotechnicznej i zniszczone poszycia dachowe do pokrycia fabryki w Žimrovicach. Pomimo tych problemów w maju 1891 r. kanał został w całości uruchomiony. Pod koniec sierpnia tego roku rozpoczęła produkcję również fabryka papieru. Carl Weisshuhn używał kanału do spływu drewna oraz do produkcji energii elektrycznej. Drewno do fabryki  spławiano aż do 1966 r. i to nawet z odległości 60 km. Spływ oraz obróbka masy drzewnej została później zastąpiona przez makulaturę. Budowla hydrotechniczna w przepięknej dolinie rzeki Moravicy została naturalnie wpasowana w krajobraz. Początek kanału to tunel o szerokości 4 – 5 m i długości 45 m. Unikatowa budowla hydrotechniczna ma 3,5 km długości, posiada 3 tunele wodne oraz dwa akwedukty. W kanale jest kilka upustów, które regulują wysokość poziomu wody. W pobliżu ujścia do Žimrovickiej Fabryki Papieru przewyższenie kanału wynosi 26 m nad rzeką Moravicą. Niesamowitość budowli umacnia fakt, że cały kanał został wybudowany w zboczach tutejszych skalistych wzgórz. Nawet po wielu latach kanał jest nadal w pełni sprawny. Można na niego trafić idąc czerwonym szlakiem turystycznym z Hradca nad Moravicí do Vítkova - Podhradí. Na szlaku można zobaczyć śluzę do spiętrzania Moravicy, regulator wysokości wody, pierwszy tunel oraz linię kanału. To jedyna, oficjalnie dostępna część kanału. Kolejne części budowli hydrotechnicznej należą do fabryki Smurfit Kappa Žimrovice a wejście na jej teren jest wzbronione. Pomimo tego można tu zobaczyć wiele ciekawych rzeczy. Szlak turystyczny wielokrotnie krzyżuje kanał przez większość jego trasy, można więc podziwiać akwedukty, tunel, śluzę oraz samo koryto budowli hydrotechnicznej. Wejście na własne ryzyko!
Zwiedzanie z komentarzem – p. Biler, tel.: ( +420) 607 567 663

Niezwykła osobistość – fabrykant Carl Weisshuhn

Carl Weisshuhn urodził się 27. 2. 1837 r. w rodzinie leśniczego Carla i Idy, z domu Enger w Rybniku w Prusach. W 1861 r. przeprowadził się do Opavy. Już od młodości interesował się techniką i sześciokrotnie wyjechał do Stanów Zjednoczonych w celu zdobycia doświadczenia. Spotkał się z Thomasem Alvą Edisonem i zostali dobrymi przyjaciółmi. Weisshuhn starał się przyswoić jak najwięcej z postępu technicznego przemysłowego mocarstwa i dążył do jak największego jego wykorzystania. W kraju zajmuje się pozyskiem i spławem drewna i jego obróbką na podkłady kolejowe, również zajmuje się łupaniem i opracowaniem łupku dachowego, prowadzi młyny i tartaki. By móc wywozić swoje produktywspiera budowę miejscowych tras kolejowych i dróg. Edison w czasie jego pobytu w Ameryce zainspirował go wykorzystaniem energii i Weisshuhn również rozpatrza możliwość budowy elektrowni w dolinie Moravicy oraz zbiornika zaporowego na Kružberku, który w 1911 r. zaprojektował, paradoksalnie dokładnie w tym samym miejscu, w którym zapora znajduje się dziś. Jednak już wcześniej, w Dolinie Anennskiej niedaleko Podhradí buduje fabrykę papieru, gdzie po raz pierwszy doprowadza do fabryki wodę tunelem wybitym w skale. Na początku lat 90. XIX wieku zdecydował się przenieść produkcję papieru do przyszłej fabryki w Žimrovicach. Mieszka wraz z rodziną w osadzie Seifenmühle (Na stępach) w spokojnej dolinie rzeki Moravicy. Wraz z nim i jego żoną Fryderyką mieszkała ich prawnuczka, Friderika Victoria Gessner, znana później w świecie jako Joy Adamson, autorka historii o lwicy Elzie. 4 stycznia 1919 r., w czasie kontroli lasu, miał wypadek na saniach i jeszcze tego samego dnia zmarł w osadzie Seifenmühle pod Budišovem nad Budišovką. Carl Weisshuhn był pierwowzorem odnoszącego sukcesy przedsiębiorcy przemysłowego końca XIX wieku, który dzięki swojemu ukierunkowaniu na wykorzystanie nowoczesnej techniki, kombinacji bystrości umysłu i zdolności przedsiębiorczych potrafił wykorzystać miejscowe warunki i znacząco wpłynął na rozwój tutejszego regionu.

Film dokumentarny Továrník Karel Weisshuhn nakręcony dziećmi i pracownikami szkoły podstawowej w Žimrovicach.

Zabytki i atrakcje turystyczne

Kalendarz

Pon Wt Śr Czw Pt So Ndz
26 27 28 29 1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Obecna temperatura

19.3.2024 04:03

Current temperature:

2.5 °C

Humidity:

79.4 %

Dew point:

-0.6 °C

Odwiedzający

Odwiedzający:

ONLINE:10
DZISIAJ:174
TYDZIEŃ:727
RAZEM:2249055