Fortyfikacje Szańce

Wojny Śląskie spowodowały konieczność ochrony nowo powstałej północnej granicy państwowej. W ramach rozległych prac saperskich powstał więc szereg fortyfikacji ziemnych, tak zwanych szańców, okopów i stanowisk ogniowych dla armat. W chwili obecnej posiadamy tylko częściowe informacje o okresie powstania fortyfikacji, o ich wyglądzie, liczebności załogi oraz uzbrojeniu. Prace badawcze są jak na razie na samym początku. Wraz z podkładem topograficznym na terenie miasta zakreśliliśmy narysy czterech obiektów fortecznych: jeden na Wzgórzu Braneckim nad gminą Branka, dwa na wzgórzu Hanuše na zachód od Podolí i jeden za zamkiem w Hradcu nad Moravicí. Fortyfikacje powstały najpóźniej w 1741 r., ponieważ wieści z tych czasów mówią o tym, że właśnie wtedy toczono o nie w Hradcu walki. W 1789 r., w czasach zagrożenia nowym konfliktem walecznym z Prusami, zdecydowano o poszerzeniu fortyfikacji w kierunku na Jakubčovice i dalej aż do Pustej Polomi. Modernizacji dotychczasowych fortyfikacji dokonał osobiście generał Laudon. Po poprawie relacji fortyfikacje zostały porzucone i niszczały. Fortyfikacje wznoszono jako trzy-, cztero- i wielokątne budowle, również jako bardziej skomplikowane kształty z bastionami głównie w górujących miejscach i w pobliżu dróg w strategicznych punktach, które osłaniały. Wznoszono je również tak, by ewentualnie mogły nawzajem się osłaniać ogniem z broni ręcznej. Ich wojskowo-techniczne wyposażenie nie jest jak na razie dokładnie znane. W każdym razie powstał szereg głębokich okopów, może nawet z ławkami zwodzonymi i wysokich fos wyposażonych w szpiczaste częstokoły, otwory strzelnicze, stanowiska armatnie chronione koszami wiklinowymi z gliną a w środku, między fosami, być może znajdowały się również zadaszone schronienia dla załogi, magazyny i może nawet stajnie dla kilku koni. Podstawowym materiałem budowlanym był wydobywany na miejscu grunt, kamienie i ewentualnie przywiezione drewno. Obecnie fortyfikacje te istnieją tylko w postaci szczątkowej. Niektóre z nich zostały całkowicie zburzone, przede wszystkim w drugiej połowie XX wieku, inne dochowały się tylko w postaci szczątkowej. Są wśród nich również takie, które dochowały się jako wyraźne systemy okopów, fos i pochylni dla armat, wejść i tak zwanych pułapek. Są to nadzwyczaj cenne zabytki wojskowe i techniczne dokumentujące poziom wojskowości w XVIII wieku oraz uzupełniające historię miasta Hradca nad Moravicí i Śląska ogólnie.